۴ گوشه دنیا / شگفتی های جنگل آمازون، ریه های کره زمین

ایران پرسمان - مجله دلگرم / جنگل آمازون، بزرگترین جنگل بارانی جهان با مساحت 5.5 میلیون کیلومتر مربع، نه تنها خانه میلیون ها گونه گیاهی و جانوری است، بلکه 20 درصد اکسیژن زمین را تولید می کند و نقش حیاتی در اکوسیستم جهانی ایفا می کند.
عجایب و شگفتی های جنگل آمازون
آمازون، نام بزرگ ترین جنگل بارانی جهان است که در شمال آمریکای جنوبی قرار گرفته و بیشتر آن در خاک برزیل و پرو جای دارد. بیش از نیمی از تمامی جنگل های بارانی باقی مانده در جهان در آمازون قرار دارد. مساحت جنگل های آمازون 5٫5 میلیون کیلومتر مربع است که در خاک 9 کشور گسترده شده و یکی از عوامل جذب گردشگر به این مناطق است. رود آمازون نیز در امتداد این جنگل جریان دارد و مانند خون در رگ های آن جاری است. وجود این جنگل ها برای کره ی زمین به قدری مهم است که برخی آن را «ریه های کره ی زمین» می نامند.
تنوع زیستی جنگل آمازون
آمازون بالاترین تنوع زیستی را در جهان دارد. شمار درختان این جنگل 390 میلیارد اصله برآورد می شود که شامل 16 هزار گونه درخت می شود. در جنگل های آمازون حدود دو نیم میلیون گونه از حشرات و ده ها هزار گونه گیاه زندگی می کنند. شمار گونه های پرندگان و پستانداران آمازون در حدود دو هزار گونه است. تاکنون دست کم 40٬000 گونه های گیاهی، 2200 گونه ماهی، 1294 گونه پرنده، 427 گونه از پستانداران، 428 گونه دوزیست و 378 گونه از خزندگان به طور علمی در منطقه آمازون بررسی و طبقه بندی شده اند.
یک پنجم تمامی گونه های پرندگان جهان در جنگل های آمازون زیست می کنند و یک پنجم از گونه های ماهیان جهان نیز ساکن رودخانه ها و آب های روان آمازون هستند. شماری از گونه های موجود در آمازون از گونه های پرخطر بر انسان و دیگر حیوانات هستند، ازجمله کیمن سیاه، جگوار، شیر کوهی و آناکوندا. در رودخانه ها نیز مارماهی برقی می تواند باعث مرگ شود و ماهیان درنده ای به نام پیرانیا هم بدن انسان را گزیده و شدیداً زخمی می کنند.
قورباغه زهرآگین هم از جانداران سمی خطرناک این نواحی است و خفاش خون آشام که در داخل جنگل های بارانی آمازون ساکن است از ناقلان بیماری هاری به شمار می آید. مالاریا، تب زرد و تب دنگی نیز از بیماری هایی است که احتمال ابتلا به آن ها در جنگل های آمازون هست. درخت هایی که در معرض خطر انقراض قرار دارند، گونه هایی مانند گردوی برزیلی و نخل هستند که زندگی ساکنان آمازون به میوه، دانه، پوشال و خواص دارویی آنان وابسته است. این درختان نقش مهمی در پایداری خاک و تعدیل آب و هوا ایفا می کنند.
بازار

شگفتی های آمازون
1- جنگل های حاره ای آمازون حداقل از 55 میلیون سال پیش وجود داشتند.
2- جنگل آمازون خانه ی بیش از 2/5 میلیون گونه از حشرات است.
3- در طول 40 سال گذشته حداقل 20 درصد از جنگل های آمازون از بین رفته اند.
4- مساحت جنگل های آمازون 5 میلیون و پانصد هزار کیلومتر مربع است که 2 برابر مساحت کشور آرژانتین است.
5- روی رودخانه ی آمازون هیچ پلی ساخته نشده است.
6- باد، شن و ماسه را از صحرای بزرگ آفریقا به جنگل های آمازون می آورد و مواد معدنی مورد نیاز آن را تامین می کند. یعنی صحرا این جنگل حاره ای را بارور و حاصلخیز می کند.
7- انسان ها برای اولین بار حداقل 11200 سال پیش در جنگل های آمازون سکونت یافتند.
8- 20 درصد اکسیژن زمین توسط جنگل های حاره ای آمازون تولید می شود.
9- از هر 10 گونه ی شناخته شده در جهان، یکی در جنگل های آمازون زندگی می کند.
10- نام آمازون از اساطیر یونانی به نام «آمازون ها» آمده است. آن ها گروهی از زنان جنگجو بودند. در بسیاری از قبیله های این منطقه، زنان هم پای مردان می جنگیدند.
11- قبلا رودخانه ی آمازون در جهت مخالف (یعنی از شرق به غرب) جریان داشت.
12- تقریبا 400 میلیارد درخت، از 16 هزار گونه ی مختلف در جنگل های حاره ای آمازون رشد می کنند.
13- حجم آب رودخانه ی آمازون، 5 برابر بیشتر از هر رودخانه ی دیگر روی زمین است.
14- حدود 60 درصد جنگل های آمازون در برزیل قرار دارد؛ 13 درصد آن در خاک پرو، 10 درصد آن در کلمبیا و قسمتی از آن نیز در ونزوئلا، اکوادور، بولیوی و سه کشور دیگر قرار گرفته است.
15- زیر رودخانه ی آمازون در برزیل یک رودخانه ی زیرزمینی به طول 4 کیلومتر وجود دارد که ممکن است طول آن به اندازه ی رودخانه ی آمازون باشد اما عرض آن صد ها برابر بزرگ تر از آن است!
16- در سال 2008، نروژ یک میلیارد دلار (دلار آمریکا) برای نجات جنگل های آمازون کمک کرد.
17- مطالعه ای در سال 1999 انجام گرفت که نشان داد یک کیلومتر مربع از جنگل های آمازون می تواند 90790 تن از گیاهان زنده را در خود جای دهد.
18- جنگل آمازون بیش از نیمی از جنگل های بارانی جهان را تشکیل می دهد.
19- شهر ایکیتوس در پرو، بزرگ ترین شهر در جهان است که از طریق جاده دسترسی به آن امکان ندارد. این شهر در اعماق جنگل های آمازون واقع شده و بیش از 400 هزار نفر جمعیت دارد.