بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایرنا / نتیجه بخش بودن مذاکرات برجام را می توان از تداوم گفت و گوها و عدم ترک مذاکرات و نیز از اخبار مطلوبی که از سوی کشورهای حاضر در مذاکرات مخابره می شود، دریافت. نگرانی برخی از جمله رژیم صهیونیستی و حتی عملیات خرابکارانه در نطنز نیز نشانه هایی از رسیدن به نتایج مطلوبی در این مذاکرات است.
نشست مجازی کمیسیون مشترک ایران و 1+4 در سیزدهم فروردین ماه منجر به اتفاقی مهم در بن بست برجام پس از کنار رفتن ترامپ و به قدرت رسیدن بایدن شد. طرفین موافقت کردند که جلسات حضوری در وین به منظور مذاکره در خصوص نحوه بازگشت به تعهدات در برجام را از روز سه شنبه هفدهم فروردین ماه آغاز نمایند. آمریکا نیز اعلام کرد در این نشست حضور خواهد یافت. هر چند ایران مطابق شرایط قبلی عنوان نمود که ایالات متحده تا زمان بازگشت به برجام و لغو کلیه تحریم ها حق شرکت در جلسات کمیسیون مشترک را ندارد.
به همین منظور و برای جلوگیری از ناکامی مذاکرات عملا نشست ها به دو صورت با و بدون حضور ایران برگزار شد. به عبارتی از آن تاریخ تاکنون عملا مذاکرات مستقیم و غیر مستقیمی میان همه طرفین در حال برگزاری است تا اعضا و به ویژه ایران و آمریکا در خصوص نحوه بازگشت آمریکا به برجام و برداشتن تحریم ها و اجرای تمام تعهدات ایران و آمریکا به توافقی دست یابند. مذاکراتی که با فراز و نشیب در حال برگزاری است و به نظر می رسد نتیجه بخش خواهد بود. نتیجه بخش بودن مذاکرات برجام را می توان در درجه نخست از تداوم گفت و گوها و عدم ترک مذاکرات و در درجه دوم از اخبار مطلوبی که از سوی کلیه کشورهای حاضر در مذاکرات مخابره می شود، دریافت. در این میان نگرانی برخی از جمله رژیم صهیونیستی و حتی عملیات خرابکارانه در نطنز می تواند نشان دهنده رسیدن به نتایج مطلوبی در مذاکرات احیای برجام باشد.
سناریو های پیش روی مذاکرات احیای برجام
سناریو ها در آینده مذاکرات برجامی قابل تعریف در دو مرحله است. مرحله اول در روند این دوره از مذاکرات و مرحله دوم پس از مذاکرات می باشد. در مرحله اول ادامه مذاکرات تا حصول نتیجه و یا توقف مذاکرات بدون رسیدن به نتیجه قابل تشخیص است. به نظر می رسد با توجه به رویکرد طرفین برای احیای برجام ادامه مذاکرات که شاید چند ماه به طول بینجامد، محتمل تر است. سناریوی توقف مذاکره بدون رسیدن به نتیجه با توجه به اهمیتی که هر نوع توافق برای طرف غربی دارد تا راحت تر بتواند بر فعالیت های هسته ای ایران نظارت و کنترل داشته باشد ضعیف است. کما اینکه فعلا اروپا و آمریکا هر دو معتقدند خروج آمریکا از برجام باعث برداشتن گام هایی به وسیله ایران شد که عملا پیشرفت های هسته ای که مطابق برجام متوقف یا کند شده بود و نظارت کامل آژانس بر همه این فعالیت ها وجود داشت را بازگرداند. مرحله دوم پس از مذاکرات است.
نوع رفتار اروپا و آمریکا با ایران و با یکدیگر نیز در صورت به نتیجه رسیدن و به نتیجه نرسیدن طرفین متفاوت خواهد بود. در صورت به نتیجه نرسیدن، اروپا و آمریکا همسو با هم علیه برنامه هسته ای ایران خواهند بود. در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هر دو، روند وادار کردن ایران به رسیدن به توافقاتی در باب مسایل موشکی و منطقه ای ایران را دنبال خواهند کرد. موفقیت یا عدم موفقیت در این موضوع بستگی به پارامترهای مختلف دارد لیکن انتظار اینکه طرف مقابل به احیای برجام بدون رسیدن به توافقی دیگر قانع شده و راضی باشد خوشبینانه است.
مخالفین داخلی و خارجی برجام
نکته مهم در این ماجرا نقش عوامل مخالف احیای برجام است. مخالفین داخلی به ویژه در ایران و آمریکا، موافق احیای برجام نیستند و هر کدام دلایل و انگیزه های خاص خود را دنبال می کنند. لیکن مدیریت این دسته از ناموافقان به اراده دو دولت ایران و آمریکا بستگی دارد که با توجه به تجربه برجام به نظر امکان پذیر می نماید. از مخالفین منطقه ای تاثیرگذار در این مسیر نیز می توان عمدتا عربستان سعودی و اسراییل را نام برد.
به نظر می رسد با وساطت عراق موضوع کاهش تنش و عادی سازی مناسبات ایران و عربستان در این زمینه سودمند و به نفع احیای برجام پیش خواهد رفت. اما رژیم صهیونیستی و لابی صهیونیستی تمام تلاشش بر عدم احیای برجام است و به هر اقدامی در این زمینه متوسل خواهد شد. لیکن تجربه برجام نشان داد که اگر اراده بر رسیدن به توافقی با ایران برای کنترل بیشتر و نظارت برفعالیت های ایران باشد، تلاش آن رژیم خیلی تاثیرگذار نخواهد بود.