ایران پرسمان - مهر /کارشناسان و ناظران امور امنیتی معتقدند که دوره ناوهای هواپیمابر که آمریکا طی دهه‌های گذشته از طریق آنها قادر به ایجاد وحشت در میان رقبایش بود، به پایان خود نزدیک شده است.
پایگاه خبری الجزیره در مقاله‌ای با اشاره به تازه‌ترین تنش‌ها در عرصه بین الملل، به فقدان کارایی ناوهای هواپیمابر در دنیا پرداخته و نوشت که ناو هواپیمابر «جرالد فورد»، یک «شهر معلق روی آب» توصیف می‌شود و از جدیدترین و پیشرفته‌ترین ناوهای هواپیمابر در آمریکا به شمار می‌رود.
این ناو در سال 2017 و در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ به بهره‌برداری رسید و پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر در جهان به شمار می‌رود که بالغ بر 100 هزار تُن وزن دارد. بسیاری از تحلیلگران این ناو را نشان دهنده قدرت نیروی دریایی آمریکا می‌دانند. ناوهای هواپیمابر به عنوان یک فرودگاه متحرک قادر به حمل و پرواز ده‌ها جنگنده هستند و از مدت‌ها پیش به عنوان نمادی از سلطه آمریکا بر آب‌های بین‌المللی به شمار می‌رفتند.
الجزیره می‌افزاید که گسترش تکنولوژی تسلیحات دوربرد هجومی، شهرهای معلق روی آب که برای تولید آنها میلیاردها دلار هزینه شده است را در معرض حمله موشک‌های مافوق صوت و موشک‌های ضد کشتی و پهپادهای ارزان قیمت قرار دادهاست. این موضوع باعث شده «پیت هگست» وزیر دفاع آمریکا در خصوص ارزش این ناوها ابراز تردد کند. او در مصاحبه‌ای که در نوامبر گذشته انجام داد، تصریح کرد که 15 موشک مافوق صوت می‌تواند 10 ناو هواپیمابر آمریکایی را در 20 دقیقه غرق کنند.
اظهارات هگست مُهر تأییدی بر خطراتی است که ناوهای بزرگ و گران قیمت که روزی افتخار ملی آمریکا به شمار می‌رفتند را تهدید می‌کند. بسیاری از تحلیلگران نظامی با اشاره به این تحولات معتقدند که دوره ناوهای هواپیمابر که آمریکا طی دهه‌های گذشته از طریق آنها قادر به ایجاد وحشت در میان رقبایش بود، به پایان خود نزدیک شده است.
یمن تهدیدی برای ناوهای آمریکایی
آمریکا بزرگترین ناوگان ناوهای هواپیمابر دنیا را در اختیار دارد که تعداد آنها 11 ناو بزرگ است که همگی آنها با انرژی هسته‌ای کار می‌کنند. دیگر کشورهای جهان مجموعاً 11 فروند از این ناوها را در اختیار دارند که بیشتر آنها شامل کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، فرانسه و اسپانیا یا کشورهای متحدان آمریکا نظیر ژاپن است.
یکی از ناوهای هواپیمابر آمریکا از نوع جرالد فورد است که در اقیانوس آرام و اطلس و دریای مدیترانه و خلیج فارس مستقر هستند. آمریکا از طریق این ناوها تلاش دارد آزادی کشتیرانی و تجارت جهانی را به نفع خود دنبال کند. ناوهای جرالد فورد، هزینه تولید زیادی دارند و هر کدام از آنها 13 میلیارد دلار هزینه بر می‌دارد. این در حالی است که 4.7 میلیارد دلار نیز هزینه مطالعات علمی و فنی صورت گرفته برای تولید این ناوها شده و استفاده از آنها نیز هزینه‌های زیادی دارد.
ساخت جرالد فورد بالغ بر 10 سال طول کشیده و از آنجا که تأسیسات اتمی در درون خود دارد، امکان حضور در دریا به مدت 20 سال بدون سوخت گیری را داراست. این ناو 25 طبقه دارد و طول آن 335 متر است و می‌تواند 80 هواپیمای جنگی را روی خود حمل کند. تعداد کادر فعال این ناو به 5 هزار نفر می‌رسد.
با این وجود «استافروس آتلاماز اوغلو» روزنامه نگار و کارشناس مسائل نظامی در خصوص کارایی این ناوها در آینده ابراز تردید کرده و می‌گوید که کارایی آنها هنگامی پایین آمد که رقبای آمریکا به استفاده از موشک‌های ارزان قیمت و پهپادها دست زدند؛ موشک‌ها و پهپادهایی که قادر به حمله به اهداف دریایی و غرق کردن این ناوها هستند. به این ترتیب مفهوم جنگ‌های دریایی در آینده تغییر پیدا می‌کند.
یحیی سریع در آوریل گذشته از حمله به ناو هواپیمابر آمریکایی «هری ترومن» خبر داد. نیروی هوایی آمریکا گرچه اعلام کرد که ناو مذکور بعد از حمله به عملیات خود ادامه می‌دهد، اما آمریکا موقعیت ناوهای خود را تغییر داد تا از حملات موشکی یمنی‌ها در امان بماند. البته پیش از این نیز ناوهای آمریکایی در معرض حمله نیروهای یمنی قرار گرفته بود، اما از این حمله‌ها جان به در برده بودند.
موشک‌های مافوق صوت، ناوهای هواپیمابر را بازنشسته کردند
آمریکا در حال حاضر سامانه‌های دفاعی که بتواند موشک‌های مافوق صوت پیشرفته را رهگیری و منهدم کند، در اختیار ندارد. موشک «دانگ فنگ 27» از جمله تولیدات چین است که برای حمله به ناوها طراحی شده و در سال 2021 از آن رونمایی شده است.
این موشک یک موشک بالستیک قادر به حمل کلاهکی است که می‌تواند از بدنه موشک جدا شده و با سرعت مافوق صوت به سمت هدف مورد نظر حمله کند. برد این موشک بین 5000 تا 8000 کیلومتر ارزیابی شده که قادر به پرواز در ارتفاعات پایین و تغییر جهت ناگهانی است و همین موضوع هدف قرار دادن آن را مشکل می‌کند.
قایق‌های هجومی، قاتل ناوهای آمریکایی
قایق‌های هجومی کوچک و بدون سرنشین از دیگر تهدیداتی است که ناوهای مذکور را هدف قرار می‌دهد. در مانور شبیه سازی که در سال 2005 در مقابل سواحل کالیفرنیا انجام شد، یک زیردریایی ارزان قیمت کوچک سوئدی موفق شد شبیه سازی غرق کردن ناو آمریکایی رونالد ریگان را با موفقیت انجام دهد.
پهپادها؛ دشمن ارزان قیمت ناوهای آمریکا
پهپادها از دیگر تهدیدات ناوهای هواپیمابر به شمار می‌روند و موفق شده‌اند موازنه قدرت را در بسیاری از جنگ‌ها و منازعات منطقه‌ای طی سال‌های اخیر جابجا کنند. به همین علت بسیاری از کشورها به سمت سرمایه‌گذاری برای تولید پهپادها قدم برداشته اند. این پهپاد ها چند نوع هستند که شامل پهپادهای شناسایی و پهپادهای جنگی و انتحاری‌اند و قیمت بسیار پایینی دارند و به همین علت به سلاحی رایج بین کشورها تبدیل شده‌اند.
گزارش‌های موجود نشان می‌دهد که 2 حمله پهپادی ارزان قیمت می‌تواند یک ناو هواپیمابر را کاملاً تعطیل یا حتی غرق کند. «جاناتان هید» کارشناس و روزنامه نگار شبکه بی بی سی با اشاره به این گزارش نسبت به کارایی ناوهای هواپیمابر ابراز تردید کرده و می‌گوید که این ناوها ممکن است طی چند دقیقه با سلاح‌هایی که ارزش آنها از چند هزار دلار پایین‌تر است، غرق شوند.
«مایکل اوهانلون» مدیر مطالعات برنامه سیاست خارجی مؤسسه بروکینگز در آگوست سال 2021 به بررسی هزینه‌های دفاعی آمریکا پرداخته و نسبت به آینده ناوهای بزرگ آمریکایی و قدرت آنها در ایستادگی در برابر تهدیدات روزافزون ابراز تردید کرد. «استیو بالیستری» افسر سابق نیروی ویژه ارتش آمریکا در مقاله‌ای در این رابطه، دوران ناوهای هواپیمابر را پایان یافته تلقی کرده و این سوال را مطرح کرد که در صورت غرق شدن یکی از این ناوها، سرنوشت حدود 80 یا 90 جنگنده‌ای که در آن وجود دارد، چه خواهد بود؟
بازار ![]()