ایران پرسمان - ایسنا /بولیوی امروز (یکشنبه) شاهد برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری است و رقابت تنگاتنگی در جریان است؛رای‌دهندگان باید تصمیم بگیرند کدام کاندیدای محافظه‌کار و سرمایه‌دار می‌تواند پس از تقریبا 2 دهه حکومت حزب «جنبش به سوی سوسیالیسم» بحران اقتصادی این کشور آمریکای لاتین را بهتر مدیریت کند.
خورخه «توتو» کویروگا، رئیس‌جمهور سابق راست‌گرا و رودریگو پاز، سناتور میانه‌رو خود را کاندیدای تغییر معرفی کرده‌اند و متعهد شده‌اند که با پوپولیسمی که در دوران حزب «جنبش به سوی سوسیالیسم» یا MAS بر بولیوی حاکم بود، مقابله کنند. این حزب توسط اوو مورالس، رهبر کاریزماتیک اتحادیه تولیدکنندگان کوکا که در سال 2006 اولین رئیس جمهور بومی بولیوی شد، تاسیس شد.
حزب مورالس در پی نارضایتی عمومی از کمبود سوخت و تنش‌های داخلی در انتخابات 17 اوت شکست سنگینی متحمل شد.
بازار ![]()
هم کویروگا و هم پاز قول داده‌اند که به نرخ ارز ثابت بولیوی پایان دهند، شرکت‌های دولتی را بازسازی و سرمایه‌گذاری خارجی جذب کنند. از جمله عواملی که بیشترین تمایز را بین آنها ایجاد می‌کند، میزان و سرعتی است که آنها برای پیشبرد اصلاحات خود پیشنهاد می‌دهند.
از سال 2023 این کشور حوزه آند با کمبود دلار آمریکا روبرو شده که باعث شده بولیویایی‌ها از پس‌اندازهای خود محروم شوند و همچنین واردات مختل شده است. ارزش «یک بولیویانو» در بازار سیاه نصف نرخ رسمی ارز است. تورم سالانه ماه گذشته به 23 درصد افزایش یافت که بالاترین نرخ از سال 1991 است. کمبود سوخت نیز بولیوی را فلج کرده است.
به نقل از شبکه خبری‌ای.بی.سی، شرکت در دور دوم انتخابات بولیوی اجباری است و حدود 7.9 میلیون شهروند این کشور واجد شرایط رای دادن هستند.
کویروگا می‌خواهد با یک بسته نجات بزرگ از صندوق بین‌المللی پول و سایر وام‌دهندگان چندجانبه، فورا دلارها را به بولیوی سرازیر کند. این امر مستلزم کاهش شدید هزینه‌های دولتی، مانند کاهش یارانه‌های سوخت، کاهش حقوق و دستمزد عمومی و قطع دخالت دولت در کسب‌وکارهای مربوط به گاز و معدن بولیوی است. هواداران او می‌گویند این همان تغییری است که کشورشان به آن نیاز دارد.
کاندیدای دیگر «رودریگو پاز» رویکرد محتاطانه دارد. او می‌گوید یارانه‌های سوخت را به تدریج حذف خواهد کرد و حمایت‌های اجتماعی به سبک حزب مورالس مانند یارانه‌های نقدی به فقرا ارائه خواهد داد تا از شدت ضربه بکاهد.
پاز با کنار گذاشتن صندوق بین‌المللی پول، وعده می‌دهد که با قانونی کردن بازار سیاه بولیوی و مبارزه با فساد، دلارها را جمع‌آوری کند.
یک تحلیلگر سیاسی بولیویایی درباره رویکردهای این دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: «یکی از کاندیداها فکر می‌کند که نخستین کاری که باید انجام دهد، این است که با صندوق بین‌المللی پول تماس بگیرد و دیگری فکر می‌کند که نیاز اولیه ما بازبینی حساب‌های داخلی است تا مشخص شود که دولت چطور از پول‌ها نادرست استفاده کرده است.»
اگرچه پاز، پسر رئیس جمهور سابق، «خایمه پاز زامورا» (1989-1993)، بیش از دو دهه را در سیاست به عنوان قانونگذار و شهردار گذرانده است، اما در این رقابت به عنوان یک چهره سیاسی ناشناخته ظاهر شد.
سناتور رودریگو پاز به طور غیرمنتظره‌ای از پایین‌ترین رتبه نظرسنجی‌ها به رتبه اول در انتخابات ماه اوت رسید. او کویروگا را شکست داد، اما آرای کافی برای جلوگیری از کشیده شدن انتخابات به دور دوم را به دست نیاورد.
پس از بیماری و کناره‌گیری «هوگو بانزر» از ریاست جمهوری، کویروگا از 2001 تا 2002 رئیس جمهوری بولیوی بود و سه بار از آن زمان کاندیداتوری ناموفق داشته است.
همچنین هر دو کاندیدای ریاست جمهوری بولیوی بر حذف یارانه سوخت به عنوان عامل کلیدی برای احیای نظم مالی در این کشور موافقت کرده‌اند اما تلاش‌های قبلی دوران ریاست جمهوری مورالس شکست خورد؛ تلاش او برای حذف یارانه سوخت در 2011 با اعتراضات گسترده در سراسر این کشور آمریکای لاتین کمتر از یک هفته دوام نیاورد.
اتحادیه‌های حمل و نقل عمومی پیش از این تهدید کرده‌اند که در صورت لغو یارانه‌های سوخت، ناآرامی‌هایی در کشور ایجاد می‌شود. پیش از دور دوم انتخابات، کویروگا و پاز لحن خود را در مورد ریاضت اقتصادی سختگیرانه ملایم‌تر کرده‌اند و به رای‌دهندگان قول داده‌اند که با سرعت قابل قبولی پیش خواهند رفت. برخی نیز تردیدهایی دارند.
هر که در این انتخابات پیروز شود، به 20 سال هژمونی حزب مورالس پایان می‌دهد و دور جدیدی از یک تغییر اساسی اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایجاد می‌شود که می‌تواند در سراسر این قاره طنین‌انداز شود.
کاندیداها می‌گویند که از سرمایه‌گذاری خارجی استقبال می‌کنند و شرکت‌های خصوصی را در بولیوی، که بزرگترین منابع لیتیوم جهان را دارد، اما مدت‌هاست که در راه‌اندازی تولید شکست خورده است، تشویق می‌کنند.
به گزارش ای‌بی‌سی نیوز، همچنین این انتخابات به معنای تغییر مسیر از متحدان کنونی بولیوی یعنی چین و روسیه به سمت آمریکا، آن هم پس از چندین دهه رویکردهای ضد آمریکایی خواهد بود. دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بولیوی ماه گذشته میلادی به واشنگتن سفر و با مقام‌های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده و صندوق بین‌المللی پول دیدار کردند.