ایران پرسمان - فارس /در بحبوحه تلاش غربیها برای انزوای روسیه، ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه به هند سفر کرد و با استقبال گرم نخستوزیر این کشور مواجه شد، سفری که انتظار میرود درباره فروش تسلیحات پیشرفته روسی، تداوم تجارت نفتی و دیگر مسائل، توافقاتی صورت گیرد.
رئیسجمهور روسیه ولادیمیر پوتین امروز برای یک سفر دو روزه وارد هند شده است، جایی که پیش از اجلاس سالانه دو کشور، توسط نخستوزیر هند نارندران مودی در آغوش گرفته شد.انتظار میرود دهلی و مسکو در طول این سفر که چند ماه پس از افزایش فشار ایالات متحده بر هند برای توقف خرید نفت روسیه انجام میشود، قراردادهای متعددی میان دو طرف امضا شود. به گزارش بیبیسی، هند و روسیه دهههاست متحدان نزدیکی بودهاند و پوتین و مودی رابطه گرمی با هم دارند.
هند دارای چند ویژگی منحصر به فرد بوده که توجه روسیه را به خود جلب میکند. این کشور جمعیتی نزدیک به یک و نیم میلیارد نفر داشته و با رشد اقتصادی بیش از 8 درصد، سریعترین رشد در میان اقتصادهای بزرگ جهان را دارد. این امر آن را به بازاری بسیار جذاب برای کالاها و منابع روسیه، به ویژه نفت، تبدیل میکند. هند سومین مصرفکننده بزرگ نفت خام جهان است و حجم زیادی از نفت روسیه را خریداری کرده است.
اما قبل از آغاز جنگ اوکراین، تنها 2.5 درصد از واردات نفت هند از روسیه بود و اکنون این رقم به 35 درصد افزایش یافت، آماری که برای واشنگتن ناخوشایند است.در اوایل سال جاری، رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ 25 درصد تعرفه بیشتر بر کالاهای هندی وضع کرد و مدعی شد که هند با خرید نفت از روسیه، به تأمین بودجه جنگی مسکو کمک میکند، اما پوتین میگوید که این اقدام تغییر جدی بر تجارت نفتیِ دو کشور ایجاد نکرد.
بازار ![]()
پوتین مشتاق است که هند به خرید نفت ادامه دهد. برای مسکو، فروش سلاح به هند نیز یکی دیگر از اولویتها است و از زمان شوروی چنین بوده است. پیش از سفر پوتین، گزارشهایی مبنی بر برنامه هند برای خرید جنگندهها و سامانههای پدافند هوایی پیشرفته روسی منتشر شده بود. از سوی دیگر، روسیه که با کمبود نیروی کار مواجه است، هند را منبع ارزشمندی از کارگران ماهر میبیند.
اما جدای از اینها، ژئوپلیتیک نیز در این میان نقش ویژهای دارد. به گفته تحلیلگران، پوتین با چنین سفری نشان میدهد که تلاشهای غرب برای منزوی کردن آن به بهانه جنگ اوکراین شکست خورده است. سفر به چین و مذاکره با رئیسجمهور این کشور شی جین پینگ که پوتین سه ماه پیش انجام داد نیز همین کار را کرد.رئیسجمهور روسیه در آن سفر نیز با مودی ملاقات کرده بود. تصویر سه رهبر در حال لبخند و گپ زدن با هم، پیام روشنی ارسال کرد مبنی بر اینکه، علیرغم جنگ در اوکراین، مسکو متحدان قدرتمندی دارد که از مفهوم «جهان چند قطبی» حمایت میکنند. آندری کولسنیکوف، ستوننویس روزنامه نوایا گازتا، در این باره میگوید: «من فکر میکنم کرملین مطمئن است که غرب، از جمله اروپا، کاملاً شکست خورده است.»
انتظار میرود این هفته درباره دوستی روسیه و هند، معاملات تجاری و افزایش همکاری اقتصادی بین مسکو و دهلینو سخنان زیادی شنیده شود. در این میان، فروش سلاح به هند برای روسیه در اولویت بوده و هند نیز به دنبال تسلیحات پیشرفته این کشور است. از سوی دیگر، سفر پوتین به دهلی در زمانی حیاتی برای مودی و برنامههای جهانی هند صورت میگیرد. روابط هند و روسیه به دوران شوروی برمیگردد و صرف نظر از تغییر چشمانداز ژئوپلیتیکی، پایدار مانده است.پوتین نیز مسلماً زمان و انرژی بیشتری نسبت به رهبران پیشین روسیه برای این رابطه صرف کرده است.
نخستوزیر هند با وجود اینکه تحت فشار شدید دولتهای غربی برای انتقاد از مسکو به خاطر جنگ اوکراین بود، همچنان معتقد است که گفتگو تنها راهحل این درگیری است.مودی جایگاه خاصی در نظم ژئوپلیتیکی داشته و همزمان با حفظ رابطه خود با غرب، روابط نزدیکی با مسکو داشت.
این به قولی «استقلال استراتژیک» هند محسوب میشد.این روش تا زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید جواب داد. اما روابط هند و آمریکا در ماههای اخیر به پایینترین سطح خود رسیده است، زیرا دو کشور نتوانستهاند بنبست تعرفهها را حل کنند.مودی میخواهد به هندیها در داخل و در سطح جهانی نشان دهد که هنوز پوتین را متحد خود میداند و تسلیم فشار ترامپ که پیش از این، او را «دوست واقعی» خود نامیده بود، نشده است.اما او همچنین با فشار متحدانش در اروپا روبرو شده است و بنابراین، مودی باید اطمینان حاصل کند که تقویت روابط هند و روسیه، مذاکرات تجاری جاری با ایالات متحده و مشارکت او با اروپا را تحتالشعاع قرار نمیدهد.
اندیشکده اقتصادی ابتکار تحقیقات تجارت جهانی (GTRI)، یک اندیشکده مستقر در دهلی، در این باره میگوید: «برای هند، چالش، تعادل استراتژیک است، یعنی حفاظت از استقلال در حین مقابله با فشارهای واشنگتن و وابستگی به مسکو.» اولویت دیگر مودی، آزادسازی پتانسیل تجارت دوجانبه بین هند و روسیه خواهد بود. تحلیلگران اغلب گفتهاند که روابط اقتصادی بین این دو متحد برای دههها عملکرد ضعیفی داشته است.تجارت دوجانبه آنها در پایان مارس 2025 به 68.72 میلیارد دلار افزایش یافت که نسبت به 8.1 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش قابل توجهی یافته است. این امر عمدتاً به دلیل افزایش شدید خرید نفت روسیه توسط هند است، اما چنین چیزی موازنه را به شدت به نفع روسیه تغییر داده و این چیزی است که مودی میخواهد آن را اصلاح کند.در این میان، صنایع دفاعی آسانترین انتخاب است.
طبق گزارش مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، واردات نظامی هند از روسیه بین سالهای 2020 تا 2024 به 36 درصد کاهش یافته است، در حالی که این رقم در سالهای 2010 تا 2015 به 72 درصد و در سالهای 2015 تا 2019 به 55 درصد رسیده بود.
این امر عمدتاً به دلیل تلاش هند برای تنوع بخشیدن به سبد دفاعی خود و افزایش تولید داخلی بوده است. گزارشها حاکی از آن است که هند میخواهد سامانههای ارتقا یافته S-500 و جنگنده نسل پنجم سوخو (Su-57) را خریداری کند.مودی همچنین میخواهد در روسیه فضایی را برای محصولات هندی باز کند تا عدم تعادل تجاری عظیم را برطرف کند.