ایران پرسمان - فارس / در تحولی کمسابقه پس از روی کار آمدن دولت شورشیان سوریه، برای نخستینبار طی چند دهه، یک سازمان یهودی بهطور رسمی در سوریه ثبت شد.
در گامی بیسابقه در تاریخ معاصر سوریه، «مؤسسه میراث یهودی در سوریه» بهعنوان نخستین نهاد یهودی، موفق به دریافت ثبت قانونی رسمی در این کشور شده است؛ اقدامی که به دنبال روی کار آمدن دولت شورشیان سوریه در این کشور رخ داده است. بر اساس گزارش منابع محلی سوریه، هدف اصلی این نهاد، حفاظت و بازسازی میراث یهودیان سوریه عنوان شده است؛ از جمله مرمت کنیسهها، احیای اماکن مذهبی تخریبشده در جریان جنگ و حتی برگزاری دورهای زیارتهای دینی و فرهنگی در سوریه.
بازار ![]()
نقش یهودیان سوری مقیم آمریکاطبق گزارشها، این سازمان غیردولتی هفته گذشته توسط گروهی از یهودیان سوری-آمریکایی در سوریه به ثبت رسید. یکی از چهرههای محوری این ابتکار، «هنری حمرا» است؛ فردی که در سوریه متولد شده اما در دهه 1990 همراه خانوادهاش به نیویورک مهاجرت کرده بود. حمرا پس از حدود 30 سال پس از روی کارآمدن «ابو محمد الجولانی» سرکرده شورشیان سوریه، 4 بار به سوریه سفر کرده است. این سفرها در قالب هیأتهایی انجام شده که توسط «نیروی اضطراری سوریه» سازماندهی شدهاند. هنری حمرا فرزند یوسف حمرا است؛ روحانیای که از او بهعنوان آخرین خاخام یهودی سوریه یاد میشود.
همکاری دولت جدید سوریه
حمرا در گفتوگو با خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گفته است: «خسارتها بسیار زیاد است و کارهای زیادی باید انجام شود. از دولت خواستهایم به ما کمک کند و اختیارات لازم را بدهد تا بتوانیم همهچیز را پاکسازی و به وضعیت طبیعی بازگردانیم.» او همچنین تأکید کرده که دولت شورشیان سوریه را «بسیار همکاریکننده» یافته است. احیای کنیسهها و واکنشهادر همین راستا، مرکز موسوم به «دیدهبان حقوق بشر سوریه» دو روز پیش اعلام کرد که نخستین کنیسه و مدرسه یهودی در محله جمیلیه شهر حلب بار دیگر بازگشایی شده است؛ اقدامی که به گفته این نهاد، تلاشی برای احیای بقایای حضور یهودیان در این شهر به شمار میرود. این افتتاح با حضور یک هیأت یهودی انجام شد که درباره هویت آن، گزارشهای متناقضی منتشر شده است. برخی منابع از حضور هیأتی از اسرائیل سخن گفتهاند، در حالی که منابع دیگر تأکید کردهاند این افراد یهودیان سوری هستند که در دهه 1990 کشور را ترک کرده بودند. «رامی عبدالرحمن» مدیر دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرده است که حمرا و یک خاخام دیگر از دمشق و حلب نیز بازدید کردهاند و یک کنیسه قدیمی در حلب که دههها بسته بود، برای تحویل و بهرهبرداری آماده شده است. به گفته او، در حال حاضر هیچ یهودی ساکنی در حلب وجود ندارد، اما بازگشایی این اماکن میتواند زمینهساز گردشگری مذهبی باشد. وی افزود که تحرکات مشابهی در دمشق جریان دارد و گام بعدی احتمالا در قامشلی خواهد بود.
موضع رسمی دولت شورشیان سوریه«هند قبوات» وزیر امور اجتماعی دولت شورشیان سوریه در گفتوگو با آسوشیتدپرس، تأکید کرده است: «یهودیان سوری بخشی جداییناپذیر از بافت اجتماعی سوریه هستند. کشور ما موزاییکی از تمدنها، ادیان و اقوام مختلف است.» بر اساس گزارش نهاد «عدالت برای یهودیان کشورهای عربی»، جمعیت یهودیان سوریه در اوایل قرن بیستم حدود 50 هزار نفر بود که این رقم در سال 1948 به 30 هزار نفر و حدود یک دهه بعد به 5 هزار نفر کاهش یافت. تا سال 1991 تنها 100 یهودی در سوریه باقی مانده بودند و برآورد میشود امروز حدود 4 نفر از آنان در این کشور زندگی میکنند.